- ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ ЖИНСИЙ МАРКАЗЛАР ХАКИДА МАЛУМОТ
- Еркак ва аёлнинг жинсий фаолияти
- Жинсий марказлар
- Шартли рефлекторли шаҳвоний алоқалар
- Бош мия пўстлоғида ҳар хил импулслар,
- Aсаб ҳосилалари
- Айнан шу жойда секрецияларга асаб импулслари
- Гипоталамус
- Гипоталамус бевосита гипофиз билан боғланган.
- Ерекция маркази
- Жинсий аъзолардан келаётган
- ЕРЕКЦИЯ ВА ЕЯКУЛЯЦИЯ
- Ерекциянинг орқа мия маркази
- Сийдик чиқариш аппарати
ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ ЖИНСИЙ МАРКАЗЛАР ХАКИДА МАЛУМОТ
ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ Еркакларнинг одатдагидек жинсий фаолияти бош мия пўстлоғининг шаҳвониятга қаратилган жинсий иштиёқи ва жинсий алоқани таъминловчи жинсий олатининг қўзғалиши оқибатидаги физиологик жараёндир. Аёлларнинг жинсий фаолияти мураккаб ва ранг-барангдир.
Еркак ва аёлнинг жинсий фаолияти
марказий асаб тизими томонидан бошқа бир қатор аъзолари ҳамда тизимлари, биринчи навбатда жинсий без ва гипофизнинг олд қисмидан ажралган гормонлар таъсир кўрсатади.
Жинсий марказлар
мажмуалари нерв тизимларининг учта ҳар хил алоҳида бўлимларида жойлашган.
Бош мия пўстлоғидаги жинсий рефлекторлар тизими мақбул шароитда ерекция бошланишига имкон беради ва жинсий алоқанинг рисоладагидек ўтиши имкониятини таъминловчи асосий асаб механизми бўлиб хизмат қилади.
Мувофиқ келмайдиган вазиятда ва шахснинг жинсий қўзғатувчиларга номақбул муносабати аниқланганда у шаҳвонийлик кўринишларини тўхтатиши мумкин.
Шартли рефлекторли шаҳвоний алоқалар
шарциз жинсий рефлекслардан фарқли ўлароқ, қуйидагиларга ега бўлиши мумкин: улар жинсий етилиш даврида шаклланади ва кейинги жинсий ҳаётда мустаҳкамланади, яъни киши шаҳвоний хатти-ҳаракатининг туғма тайёр рефлекторли чизмасига ега бўлмайди.
Бош мия пўстлоғида ҳар хил импулслар,
жумладан, шаҳвонийлик таҳлил қилинади. Шунингдек, бу ерда шарциз ва шартли шаҳвонийлик қўзғатувчиларининг бирлашиши, шартли рефлекторли жинсий марказлар шаклланиши рўй беради.
Мия пўстлоғидаги шартли рефлекторли жинсий йўналтирилган шаҳвонийлик маркази киши жинсий фаолиятининг енг юқори бошқарувчисидир.
Aсаб ҳосилалари
Пўстлоқости (бош миянинг пўстлоқости) асаб ҳосилалари — бу мия бўлими бўлиб, асаб жараёнлари учун ўзига хос енергетика манбаи ва мия пўстлоғини бир умр зарядлаб турувчи таъминловчидир.
Пўстлоқости шарциз рефлекторли шаҳвоний марказлар гипоталамусда жойлашган. Миянинг гипоталамусли бу бўлими ҳар хил ички аъзолар ва тизимларнинг асаб ва ендокрин бошқаруви фаолияти туташган жой ҳисббланади. ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ
Ushbu maqolalarni ham o‘qing:
Айнан шу жойда секрецияларга асаб импулслари
— гормонлар юборилади. Гипоталамус олий бошқарувчи марказ — организмнинг марказий олий тақсимлашни бошқарувчисидир.
Шу ердан организмнинг енг муҳим тизимлари фаолияти, енг нозик модда алмашинуви, қувват, ҳарорат баланси, ендокрин безларининг секреиияларининг барча турлари бошқарилади.
Гипоталамус
мияда зиғирдай жой егаллаб, мия тўқимасининг марказида жойлашган бўлса-да, табиатан унга катта вазифалар юкланган. Унинг “еътиборидан” бирорта ҳаётий муҳим жараён четда қолмайди. У организмнинг барча мураккаб “ички хўжалигини” бошқаради.
Гипоталамус бевосита гипофиз билан боғланган.
Гипоталамуснинг кўп сонли вазифалари орасида гипофизнинг гормонал фаолияти орқали жинсий функциялар марказини ҳам бошқариш бор.
Орқа мия марказлари орқа мияда алоҳида ерекция маркази — думғаза бўлимида, еякуляция маркази — белда жойлашган. Улар яқин функционал алоқада – доимо бирга тобеликда фаолият олиб боришади.
Шу билан бир вақтда улар бир томондан гипоталамус ва пўстлоқ марказлари билан, иккинчи томондан жинсий аъзоларнинг ва простата, уруғ пуфаги ортиқ безларининг нейрорецепторлари билан боғлиқдирлар.
(Орқа мия марказлари бевосита мия пўстлоғи ва пўстлоқостидан келаётган қўзғатувчи ва тормозловчи импулсларнинг ижрочиларидир.
Улар тўғри фаолият кўрсатмаса, ерекция ҳам бўлмайди, еякуляция ҳам бўлмайди ёки одатдагидек кечмайди).
Ерекция ва еякуляциянинг орқа мия марказлари даврий фаолият олиб бориши, юқори даражада қўзғалиш кескин пасайишига ўзгариши, ҳар бир еякуляциядан кейин бутунлай қўзғалиш бўлмайдиган лаҳзаларга алмашиниши билан ажралиб туради.
Ushbu maqolalarni ham o’qing:
Ерекция маркази
еякуляция марказига нисбатан анча осон ва тез қўзғалади. Ўртамиёна ва кўп давом етмайдиган бир хилдаги қўзғатиш фақат ерекцияни келтириб чиқаради, агар улар кучли ва узоқ давом еца, шундагина кечроқ еякуляция содир бўлиши мумкин. ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ
Ерекция ва еякуляциянинг орқа мия марказларининг қўзғалиш даражаси ҳар хил сабаб-омилларга кўра ўзгариб боради, улар орасида бош мия пўстлоғи орқали шаҳвоний шартли рефлексли таъсирланиши муҳим рол ўйнайди.
Жинсий аъзолардан келаётган
сезувчан импулсларнинг бир қисмини автоматик ишлайдиган орқа мия рефлектор ёйи ҳосил қилади. Қолган сезувчан импулслар олий марказларга йўналтирилади.
ЕРЕКЦИЯ ВА ЕЯКУЛЯЦИЯ
Еркакларнинг жинсий алоқани амалга оширишнинг енг зарур шарти олатнинг ерекцияси (таранглашиши) ҳисобланади. Унинг асосида томирлар рефлекси ётади, бунинг натижасида олат қонга тўлиб, унинг ҳажми 3-4 марта катталашади, ҳарорати кўтарилади.
Бунда олатдаги уретранинг ғоваксимон тўқималари ва бошчаси унинг танасига нисбатан камроқ таранглашади: бу уретра орқали шаҳват ўтиши учун қулайлик вужудга келтиради.
Бироқ олатда ерекция пайтида қон айланиши буткул тўхтаб қолмайди, бу кўтарилган олатда ҳароратнинг ошишидан далолат беради. Кўтарилиши (ерекция) вақтида қон айланиши тўхтаб қолмайди, фақат секинлашади. ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ
Ғоваксимон тана билан бир вақтда уруғ бўртмачаси ҳам тўлишиб, икқала уруғ ташловчи йўл тешикларини езади.
Бу вақтда уретранинг простата қисми бир мунча тораяди ва ички қовуқ сфинктери (мускул қисқичлари) кескин сиқилади, бу билан сийдик чиқариш канали қовуқ бўшлиғи билан йўлини тўсади. Каналнинг бу қисми фақат сперма ўтадиган йўлга айланиб, сийдик чиқиши тўхтайди.
Шуни таъкидлаш лозимки, олат таранглашгач, деярли пешоб бўшатиб бўлмайди. Бу жинсий қўзғалишда, ерекция ва еякуляция чоғида, қонда шаҳвоний гормонлар кўп бўлганда, қовуқ мускуллари бўшашганда кузатилади.
Ерекциянинг орқа мия маркази
жинсий безларнинг гормонлари, бош мия пўстлоғининг импулслари, шунингдек, простата бези, уруғ пуфакчаси ва таъсирчан (ероген) жойлар (айниқса, олат бошчаси) нинг импулслари ерекция марказларининг асаб ҳужайралари таъсирчанлиги беқарор ва ўзгарувчандир.
Сийдик чиқариш аппарати
бўлимларидаги ҳар хил таъсирланишлар, масалан, сийдик чиқариш канали, простата безидаги ўткир яллиғланишлар, уруғ пуфакчасининг тўлиб кетиши, сийдикка қовуқ бўйнининг таъсирланиши ерекцияга сабаб бўлиши мумкин. ЖИНСИЙ УСУЛЛАРИ